Op de Erasmus Universiteit Rotterdam is begin dit jaar een nieuwe cursus van start gegaan: een Erasmiaan zijn – Being an Erasmian. In deze cursus bestuderen studenten niet alleen het leven en werk van de naamgever van de universiteit, maar leren ze ook beoordelen hoe zijn standpunten aansluiten bij een waarden-gedreven manier van kijken naar henzelf en onze samenleving.
Er zijn nu drie colleges achter de rug. Volgende week volgt de laatste: een excursie naar de Erasmus collectie in de bibliotheek.
De eminente humanist Erasmus Roterodamus (1466-1536) werd geboren in Rotterdam en was de aangewezen persoon om zijn naam te geven aan de universiteit die vier eeuwen later in zijn geboortestad werd opgericht. Erasmus was een gerenommeerd geleerde en een uitzonderlijk pedagoog. In het geval van Erasmus zijn er nog meer redenen om deze specifieke persoon in huis te nemen: zelfs vandaag de dag trekt hij de aandacht als inspirerende figuur – getuige bijvoorbeeld het feit dat de Erasmuscollectie van de Openbare Bibliotheek Rotterdam in 2023 de UNESCO Werelderfgoed-status kreeg en dat de Erasmus Universiteit de kernwaarden die zijn vastgelegd in haar Strategie 2024 koppelde aan de historische figuur van Erasmus van Rotterdam.
Erasmus wordt algemeen geprezen om de manier waarop hij deskundigheid en nauwgezette wetenschap combineerde met humor, kritisch engagement en een onafhankelijke geest – zelfs in moeilijke politieke situaties. Als zodanig kan hij nog steeds inspireren door zijn voorbeeld van een geëngageerd geleerde met internationale bekendheid die een bijzonder oog had voor tolerantie, morele integriteit, sociale rechtvaardigheid en geweldloosheid.
Deze cursus brengt de idealen van de strategie van de EUR in de praktijk en behandelt de implicaties van het vertalen van het begrip Erasmiaanse Waarden naar een waarden-gedreven manier van denken en omgaan met hedendaagse maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatonrechtvaardigheid, polarisatie, behandeling van vluchtelingen, discriminatie, uitsluiting en eenzaamheid, globalisering en digitalisering. Er wordt dus verder gegaan dan Erasmus zelf en er zal worden onderzocht wat een Erasmiaan zijn vandaag de dag zou kunnen betekenen. Daarbij wordt niet alleen ingegaan op de mogelijkheden, maar ook op de mogelijke beperkingen van het nemen van een historische figuur als leidraad, door te richten
op aspecten van historiografische mythe, tegenstrijdige recepties en paradoxen van inclusie, in al deze thema’s te koppelen aan zowel Erasmus als henzelf.
Leerdoelen
Aan het einde van de cursus zullen de studenten (1) een basiskennis hebben verworven van het leven en werk van Erasmus van Rotterdam en in staat zijn om het soort impact te specificeren dat Erasmus heeft gemaakt op zijn eigen tijd en op latere perioden; (2) in staat zijn om betekenis te geven aan een waarden-gedreven manier van kijken naar maatschappelijke uitdagingen en maatschappelijke conflicten; en (3) in staat zijn om kritisch te reflecteren op de mogelijkheden en beperkingen van het gebruik van historische figuren als rolmodellen in onze eigen tijd.