Stichting Erasmushuis

In december 2021 werd de Erasmuscollectie Rotterdam door de Nederlandse Unesco Commissie genomineerd voor toevoeging aan het Unesco Memory of the World Register. Een enorme eer én bijzondere erkenning voor deze wereldwijd unieke erfgoedcollectie, die wordt bewaard en beheerd in de Centrale Bibliotheek van Rotterdam. 

Op 18 mei 2023 maakte Unesco bekend dat de Erasmuscollectie inderdaad is toegevoegd aan hun internationale Memory of the World Register.

Op 23 mei 2023 werden tijdens een feestelijke bijeenkomst in de bibliotheek twee Unesco vlaggen overhandigd aan Rotterdam: een voor de Erasmuscollectie en een voor de Atlas van Stolk collectie (in beheer bij Bibliotheek Rotterdam en al eerder aan dit Unesco Register toegevoegd).

Beide vlaggen wapperen nu dagelijks voor de bibliotheek.

Foto Mischa Mannot

Achtereenvolgens spraken Theo Kemperman, directeur-bestuurder van de bibliotheek Rotterdam, dr John Tholen, conservator van de Erasmuscollectie, Said Kasmi, wethouder Onderwijs, Cultuur en Evenementen en de heer Berendse, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie.

“Erasmuscollectie van wereldbelang voor de mensheid” verder lezen

Vrijwel ongemerkt voor de stad is op 30 januari 2020 het Erasmus Medisch Centrum verblijd met het prachtige kunstwerk ‘Erasmus te paard’. Het bijna 4 meter grote kunstwerk is geschonken door het Gezelschap Rotterdam ’43 ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van dit gezelschap in 2018.

Het Gezelschap Rotterdam ‘43 is in 1943 door een aantal havenmensen opgericht, ter bevordering van de te verwachten wederopbouw van Rotterdam. Het genootschap bestaat sindsdien uit 70 academici die 10x per jaar een lezing voor elkaar organiseren. De spreker moet een actueel thema behandelen en daarna een link leggen met Erasmus, door zich af te vragen: “Wat zou Erasmus van dit thema vinden?” Als dank ontvangt de spreker een beeldje van Erasmus te paard. Als een lid van het genootschap de leeftijd van 44 jaar bereikt, moet hij uittreden.  

Het grote kunstwerk is gemaakt door kunstenaar Eric Claus en gebaseerd op het kleine beeldje dat een spreker van het Gezelschap ‘43 na diens lezing ontvangt. Claus is ook de maker van dit kleine beeldje.

In 2018 bestond het gezelschap 75 jaar. Tijdens het lustrumdiner ter ere van dit jubileum werd bedacht dat het mooi zou zijn om het ErasmusMC ter gelegenheid van de nieuwbouw met een passend geschenk te vereren. Er werd een lustrumcommissie gevormd die in de jaren tot 2020 tijd noch moeite heeft gespaard om het doneren van dit prachtige beeld mogelijk te maken. 

Tijdens de receptie na de onthulling (30-01-2020) sloeg de voorzitter van het gezelschap een bruggetje met het ErasmusMC en Erasmus, waarbij hij de levenshouding van Erasmus zonder dogma’s benadrukte: niets staat vast en alles moet onderzocht worden. Verder belichtte hij uit Erasmus’ gedachtegoed dat de mens zelf in staat is het goede te doen en zaken beter te maken. Waar komt deze filosofie beter tot uiting dan in een ziekenhuis? 

Met als thema ‘Building the future’ opende de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) op donderdag 10 november 2022 op feestelijke wijze het nieuwe Langeveld Building. Dit multifunctionele onderwijsgebouw is een van de meest duurzame onderwijsgebouwen in Nederland. 

Kenmerkend voor het Langeveld Building is de groene studie-omgeving en de houten boomhut in het atrium. Door de natuur naar binnen te halen creëert de universiteit een omgeving die bijdraagt aan het welzijn en de gezondheid van studenten en docenten.

Opdrachtnemer BAM Bouw en Techniek realiseerde de nieuwbouw in samenwerking met Paul de Ruiter Architects, Buro Harro landschapsarchitect, Halmos Adviseurs en LBP|SIGHT. BAM Advies & Engineering berekende de constructieve uitwerking. abcnova verzorgde namens de opdrachtgever het project- en contractmanagement. 

Tijdens de bouw ontstond bij BAM de wens om bij de opening een kunstwerk aan de EUR te schenken. Een kunstwerk om de nieuwe ideeën die in het gebouw verwerkt zijn, te benadrukken. Hiervoor werd boomzaagkunstenaar Jeroen Boersma benaderd. Boersma koos ervoor om de nieuwe ideeën voor het gebouw te volgen en voor het kunstwerk hout te gebruiken dat bij de bouw gebruikt is en overbleef. Circulair gebruik is de focus van dit beeldhouwwerk. Tevens wil hij door zijn werk de mensen aan het denken zetten en bewustwording creëren voor de schoonheid en kostbaarheid van hout. Verbazen, hun verbeelding activeren, de boom komt opnieuw tot leven met haar eigen verhaal.

Erasmus wilde hij als wijze man uitbeelden, schrijvend aan zijn nieuwe ideeën (over o.a. lesgeven en manier van leven). Het wereldberoemde schilderij van Hans Holbein de Jonge: Erasmus schrijvend aan zijn tafel van opzij gezien, werd zijn leidraad. Voor de drie dimensies van het beeld heeft Boersma verschillende andere schilderijen bekeken.

Het kunstwerk werd op 28 november onthuld.

Alle gebouwen en pleinen op campus Woudestein worden vernoemd naar bekende personen die een directe band hebben gehad met de universiteit. Langeveld Building draagt de naam van hoogleraar Emancipatievraagstukken Hendrika Maria Langeveld (1926-2004) – de eerste vrouwelijke hoogleraar op de EUR, in 1969.

Op 3 december stond in The Times (Londen) een kleurenfoto met onderschrift “In de Klassieke Week bij veilinghuis Christie’s zal een recent herontdekt portret van Erasmus door Hans Holbein de Jonge een bijzonder hoogtepunt vormen.” 

Holbeins portret van Erasmus stond in het midden van de foto. 

Het schilderij is afkomstig van een afstammeling van een Nederlandse familie, die het schilderij in een privécollectie sinds tenminste eind 19^e eeuw bezat. Er is geen informatie over de verkoper bekend gemaakt.

Dit schilderij werd naar Groot Brittannië geïmporteerd en voor verkoop geplaatst onder het Temporary Admission Regiem (ivm BTW enz.). van veilinghuis Christie’s.

Ene dr Bodo Brinkmann heeft op verzoek van Christie’s de echtheid van het schilderij  onderzocht en bekrachtigd. Geschat werd dat het schilderij tussen de 1 en 1,5 miljoen Britse pond zou opbrengen.

Uitleg van Christie’s bij het artikel in The Times:

“Dit tot nu toe niet bestudeerd paneel is een veelbetekenende toevoeging aan de serie portretten door Hans Holbein de Jonge – de meest scherpzinnige portretschilder van de 16^e eeuw in noord Europa – van Desiderius Erasmus, de unieke humanist in die eeuw.

Erasmus’ eerdere activiteiten bevestigen zijn centrale positie in de intellectuele wereld van zijn tijd en zijn groeiende beroemdheid als schrijver en vertaler, terwijl zijn latere reizen verwijzen naar de onvrede door de religieuze geschilpunten veroorzaakt door de Reformatie. Zijn lange, maar regelmatig onderbroken, samenwerking met Holbein moet in dit licht worden gezien, zoals besproken in studies – meest recentelijk door dr Peter van der Coelen (‘Erasmus, Man of Images’, Holbein, Capturing Character, exhibition catalogue, Los Angeles, J. Paul Getty Museum, 2021).”

Het schilderij werd op 8 december geveild voor £ 1.122.000. 

De identiteit van de nieuwe eigenaar is niet bekendgemaakt.