Categorie: Algemeen

Toen vorig jaar de herinrichting van het marktterrein op de Binnenrotte startte, bleken op een dag alle ankertegels met daarop een pictogram van Erasmus (ontwerp architect Adriaan Geuze) te zijn weggehaald. Aan deze ankertegels werden bij harde wind de marktkramen vastgebonden.

Het was niet eenvoudig om te achterhalen waar deze ankertegels beland waren, maar het is gelukt. Het zijn er 211 en ze liggen opgeslagen bij de Gemeentewerf Centrum. De roestvrijstalen platen meten 10 x 34 cm. Aan elk plaatje zit een blok beton vast, dat 31 cm hoog x 20,5 cm breed x 45 cm lang is. Voorlopig liggen ze daar goed, maar ze kunnen er niet nog jaren blijven liggen. Gemeentewerken hoopt dat er binnen een jaar een bestemming voor komt. Er is al geopperd om de ankertegels per opbod op een veiling te verkopen, waarbij de opbrengst ten goede kan komen aan Erasmus-activiteiten in de stad. Meer ideeën zijn welkom.

Geri de Boer vertaalde Erasmus, de ster aan Gutenbergs firmament van Nina Burton uit het Zweeds naar het Nederlands.

Wat vindt u van het boek?
‘Ik ben er lyrisch over, het is een schitterend boek. Behalve de titel dan, die kan eenvoudiger… Verder is er bijna geen passage die ik niet leuk vind. De invalshoek van de mediarevolutie is nieuw voor mij en de schrijfstijl van Nina Burton is geweldig!’

Hoe is het boek opgebouwd?
‘Het boek geeft een beschrijving van het leven van Erasmus. Van zijn geboorte in Rotterdam tot de uitgebreide correspondenties in zijn latere leven met alle grote intellectuelen van zijn tijd zoals Thomas More, koning Jacobus IV van Schotland, koning Hendrik VIII van Engeland, hertog Karel (de latere keizer Karel V), paus Leo X (Giovanni de Medici) en Maarten Luther. Allemaal proberen ze hem aan hun kant te krijgen, want Erasmus was een beroemdheid.’

Hoe kwam dat?
‘Grotendeels doordat zijn gedachtegoed kon worden gedrukt en verspreid. De invloed van de boekdrukkunst is dan ook een belangrijk aspect in het boek. Bazel was het centrum daarvan, en dat is niet vreemd: het ligt ideaal voor de distributie via de Rijn. De verkoop verliep via colporteurs en boekenlijsten die werden bezorgd, en niet in de laatste plaats via de Frankfurter Buchmesse, die al sinds 1470 bestond.’

Erasmus stond aan de wieg van massamedia marketing …
‘Precies! Schrijvers en drukkers wilden niet alleen hun naam aan het werk toevoegen, maar ook hun beeltenis. Erasmus liet de grote kunstenaars van zijn tijd afbeeldingen maken voor zijn boek, van hem maar ook andersoortige illustraties. Denk aan Massys, Dürer en Holbein.’

Wat voor man was Erasmus?
‘Twee typerende voorbeelden: in mei 1524 stond er een legertje boeren voor de poorten van Bazel; op advies van Erasmus hoorde het stadsbestuur hen aan, en na een kalme discussie vertrokken ze weer. Tegen het eind van zijn leven krijgt Erasmus geld en aanbiedingen uit heel Europa om zich ergens te vestigen. Hij wijst ze allemaal af omdat hij zijn geestelijke  vrijheid niet wil verkopen.’

Waarom is dit boek relevant?
‘De schrijfster schetst interessante overeenkomsten tussen toen en nu: het begon met een mediarevolutie (toen de  boekdrukkunst, nu de digitale revolutie), daarna kwam er een informatie-explosie die gevolgen had voor onderwijs, wetenschap en cultuur. Het is te vergelijken met wat er nu in de wereld speelt.’

Leg uit…
‘Netwerken van internationale correspondenten bespraken/bespreken de actualiteit en publicatie van die commentaren beïnvloedde/ beïnvloedt het publieke leven: onlusten, intolerantie, vluchtelingenstromen, fanatici. Destijds schudde het humanisme – met de nadruk op tolerantie – op zijn grondvesten. Nu voeren we een vergelijkbare discussie over humaniteit.’

(noot: tekst overgenomen uit de maart & april editie van de Rotterdamse Kunst & Cultuur Krant)

www.goedeboekjes.nl

“Erasmus: eerste bestseller auteur in de geschiedenis” verder lezen

Op 28 oktober 2017 hield professor Peter van der Dungen ter ere van de Erasmusweek een voordracht over Erasmus in het bibliotheektheater aan de Hoogstraat. De titel van de voordracht is tevens de kop van dit tekstje. Professor Van den Dungen was onder meer 25 jaar lang de coördinator van het Internationale Netwerk ‘Musea voor Vrede’.

De tekst van de voordracht is hier te downloaden.

Vorig jaar stond in HUMAN, een uitgave van het Humanistisch Verbond en omroep HUMAN, een interessant artikel over Erasmus, als uitvinder van de ironie. Deze tekst, van Bas Nabers, paste in een tv-collegereeks Durf te denken, die te vinden is op de site human.nl/durf-te-denken/erasmus. Op deze site blijkt dat deze reeks liep in 2011. Omdat het artikel nog steeds interessant en vooral nu relevant is, wordt het hier alsnog geplaatst.

Satiricus, strijder voor het vrije woord, filosoof, literator, kerkhervormer en kosmopoliet, wat was ERASMUS eigenlijk niet? In een tijd van religieuze oorlogen bestreed hij met ironie en humor koningen, kerkvaders, dikdoeners en boekenwurmen. Hij spaarde niemand, ook zichzelf niet.
“Erasmus, de uitvinder van de ironie” verder lezen

Tien jaar geleden, in 2007, vroeg Stichting Erasmushuis aan landmeter René van der Schans (sindsdien vriend van de stichting) om uit te willen zoeken waar nu precies het geboortehuis van Erasmus had gestaan. Dit onderzoek liep in 2007 uit in de brochure “De plek waar eens de wieg van Erasmus stond” en een bescheiden markering van die plaats. In 2014 kwam er nog een uitvoerige bronnenverzameling “De grenzen van Erasmus’ erf” met alle relevante stukken over het geboortehuis en zijn omgeving, en beschouwingen over grenzen en Erasmus’ relatie daarmee.
“Erasmuslijn 2017 uitgezet: een pleidooi voor zichtbaarmaking” verder lezen

In het café van Bibliotheek Rotterdam aan de Hoogstraat is op twee kolommen een spreuk van Erasmus aangebracht.

Wat een mooie plaats voor deze spreuk die een duidelijke relatie met de bibliotheek heeft.

Het lettertype onderscheidt zich echter van het gemeentelijke initiatief om Erasmus via spreuken meer zichtbaar te maken in Rotterdam. Zoals de gemeente in Bazel zich ook voorgenomen heeft om te doen, en wel in het lettertype Erasmus font. Navraag leerde dat deze spreuk een initiatief is van de directie van het bedrijf dat een aantal bibliotheekcafé’s (waaronder dat aan de Hoogstraat) exploiteert.

Wat een mooi particulier gebaar nu er op diverse plaatsen in de binnenstad al enkele spreuken van Erasmus te vinden zijn. Een actie die duidelijk navolging verdient!!